Niet alles was zo golden in de sixties: de Verenigde Staten verkeerden in oorlog met Vietnam. Een zinloze oorlog volgens velen. Ook een van de eerste waarbij journalisten mee zijn gegaan. Hierdoor drong de gruwel van de oorlog tot in de huiskamers van de Amerikaanse bevolking. Die zaken zorgden ervoor dat er veel protest kwam.
En in tijden waar er nog geen sociale media bestond, was het niet zo evident om meningen te delen met het grote publiek. Een manier om dat wel te doen, was met muziek. Over heel de wereld lieten artiesten hun stem horen op de radio. In deze post bespreek ik de bekendste en mijn favoriete protestliederen over de Vietnamoorlog.
Bob Dylan – Masters Of War (1963)
Het eerste nummer is onmiddellijk voor de hand liggend. Dylan windt er geen doekjes om en richt zich rechtstreeks naar de wereldleiders, de zogenaamde meesters van de oorlog. Dat zorgt voor een erg krachtige tekst. Met een onheilspellende gitaar erbij wekt het een ongemakkelijke doemsfeer. Die gitaar is niet al te luid en zorgt er dus voor dat de luisteraar niet van de boodschap – de tekst – wordt afgeleid.
Het nummer gaat niet alleen over de Vietnamoorlog, maar over oorlog in het algemeen. The Freewheelin’ Bob Dylan was het begin van een reeks aan protestsongs van Bob Dylan.
You might say that I’m young
You might say I’m unlearned
But there’s one thing I know
Though I’m younger than you
That even Jesus would never
Forgive what you do
Het sterke aan deze tekst is dat het erg relevant is. Leiders of ouderen in het algemeen zijn vaak geneigd om te zeggen dat we te jong zijn om te oordelen – Dylan was 22 jaar bij het uitbrengen van dit nummer. Toch is het allemaal niet zo moeilijk om te begrijpen: de dingen die hier gebeuren zijn onvergefelijk.
Let me ask you one question
Is your money that good
Will it buy you forgiveness
Do you think that it could
I think you will find
When your death takes its toll
All the money you made
Will never buy back your soul
Macht en geld zorgen ervoor dat mensen boven morele waarden gaan handelen. Het zijn namelijk zaken waarvan je altijd meer kan hebben. En al het geld en al de macht dat je hebt verdiend kan de dood van alle slachtoffers nooit goedpraten. Toch zeker niet in de Vietnamoorlog waar niet eens iets is gewonnen.
Naast Masters of War zijn Blowin’ In the Wind en The Times They Are A-Changin’ nog twee iconische nummers die zich tegen oorlog richten.
Boudewijn de Groot & Lennaert Nijgh – Welterusten Mijnheer De President (1966)
Het nummer van Boudewijn de Groot, de Nederlandse Bob Dylan, heeft een beetje dezelfde boodschap: de wereldleiders worden zwart gemaakt, en de Amerikaanse president in het bijzonder. Dit toont aan dat de protesten van over heel de wereld kwamen.
Meneer de president, welterusten
Slaap maar lekker in je mooie witte huis
Denk maar niet te veel aan al die verre kusten
Waar uw jongens zitten, eenzaam, ver van thuis
Deze strofe toont het contrast aan tussen de president en de troepen in Vietnam. Die eerste zit veilig thuis, de tweede groep verkeert in constant gevaar. Het nummer vertelt ook hoe de bevolking om vrede schreeuwt en dat de president niet lijkt te luisteren.
Bron: nationalguard.mil
Creedence Clearwater Revival –Fortunate Son (1969)
Met een van de meest iconische gitaarriffs kan Fortunate Son niet ontbreken. In het nummer zingt John Fogerty over hoe hij niet gaat meevechten in de oorlog. It ain’t me
Some folks are born made to wave the flag
Ooh they’re red, white and blue
And when the band plays Hail to the Chief
Ooh, they point the cannon at you, Lord
Het nummer begint met de tekst dat sommigen gemaakt zijn om in de naam van hun land te vechten. Wanneer zij Hail to the Chief horen, het lied van de president van de VS, voelen die de plicht om hun land te verdedigen. The cannon is Uncle Sam die de bevolking verplicht om zich op te offeren voor de vrijheid.
De titel verwijst naar de jongens die wel mee gaan vechten. De zogenaamde Fortunate Sons.
Pete Seeger – Waist Deep In The Big Muddy (1967)
In het nummer heeft Pete Seeger het over een peloton dat in 1942 door Louisiana trekt. Die situatie gebruikt hij als metafoor om te verwijzen naar de troepen die zich in 1967 in Vietnam bevinden. Seeger vertelt het verhaal in de ik-persoon dat ervoor zorgt dat de luisteraar de oorlog vanop de de eerste rij meemaakt.
The captain told us to ford a river
That’s how it all begun
We were — knee deep in the Big Muddy
But the big fool said to push on
Het nummer gaat over hoe een soldaat kritiek heeft op zijn overste. Met de Big fool wordt gesuggereerd dat het over toenmalig president Lindon B. Johnson gaat.
Bron: nationalguard.mil
In de eerste strofe van het nummer luidt de zin We were — knee deep in the Big Muddy. In de volgende strofe zitten ze al tot aan hun waist. In de derde strofe zijn de troepen helemaal tot aan hun nek in the Big Muddy verzeild geraakt. Met de Big Muddy wordt de rivier in Vietnam bedoeld die de soldaten moesten oversteken. Hoe langer ze in de rivier zaten, hoe dieper ze in de modder kwamen te zitten. Of: hoe langer de oorlog aanhield, des te dieper de Amerikanen in de problemen geraakten. But the big fool said to push on
The Clash – Straight To Hell (1982)
De punkscene is gekenmerkt om zijn antiautoritaire houding. Het kon dan ook niet anders dat grootheden in het genre, The Clash, zich niet zou mengen in politieke debatten over oorlog.
Met Straight to Hell brengt de Britse punkband een nummer dat zich focust op immigratie. In de tweede strofe gaat het over kinderen met de Amerikaans-Vietnamese nationaliteit die verwekt zijn tijdens de oorlog. Die kinderen werden na de oorlog verlaten door hun Amerikaanse vader. Daarnaast hadden ze de kans niet om mee te reizen en het Amerikaans burgerschap te verkrijgen.
Bovendien werden die kinderen ook nog gediscrimineerd in Vietnam omdat ze Amerikaans bloed hadden. Ze werden gezien als children of the dust. De titel verwijst naar de kinderen die recht naar de hel worden verwezen omdat ze nergens goed kunnen doen. There ain’t no need for ya
Wanna join in a chorus
Of the Amerasian blues?
When it’s Christmas out in Ho Chi Minh City
Kiddie say papa papa papa papa papa-san take me home
See me got photo photo
Photograph of you
And Mamma Mamma Mamma-san
Of you and Mamma Mamma Mamma-san
Let me tell you ‘bout your blood bamboo kid
It ain’t Coca-Cola, it’s rice
De san werd gebruikt door de Amerikanen om ouderen aan te duiden. Oorspronkelijk werd dit enkel door Japanners gedaan, maar Amerikaanse soldaten gebruikten dit ook in Vietnam (misschien door gebrek aan kennis over de Vietnamese cultuur?). Het kind heeft dit overgenomen wanneer het een foto toont waarop papa-san en mamma-san samen waren.
In de laatste zin verlaagt zanger Joe Strummer zijn stem om zich als de vader voor te doen. Daarin zegt hij dat het kind geen Amerikaans bloed heeft, de Coca-Cola, maar Vietnamees bloed, de rijst.
De strofe is erg neerbuigend naar de Vietnamese bevolking toe. Het beeldt de houding uit van Amerikanen naar de Vietnamezen. Het kind wordt bijvoorbeeld gezien als bamboo kid. Net zoals Vietnam vaak wordt gezien als een jungle.
The Doors – The Unknown Soldier (1968)
Ook Jim Morrison, frontman van The Doors, had zo zijn gedachten over de Vietnamoorlog. De titel doet denken aan de onbekende soldaat van de Eerste Wereldoorlog. Hier bedoelt hij gewoon dat het niet om een bepaalde soldaat gaat, maar dat het om eender welke kan gaan.
Wait until the war is over
And we’re both a little older
The unknown soldier
In de intro neemt de onbekende soldaat afscheid van zijn geliefde. Beide weten niet of ze elkaar ooit nog terug gaan zien.
Breakfast where the news is read
Television, children fed
De oorlog is overal te vinden: bij het ontbijt waar je de krant openslaat op de televisie waar ook kinderen de gruwel te zien krijgen. Maar dat was allemaal normaal voor die periode.
Unborn living, living dead
Bullet strikes the helmet’s head
De unborn living, living dead zijn de jonge knapen die naar het front worden gestuurd. Ze zijn (zo goed als) nog niet geboren en kijken de dood al in de ogen.
Sommigen zien de tekst als het leven door de ogen van de achtergelaten vrouwen. Zij komt het nieuws te weten via de media en hun kind ziet de beelden op tv. De unborn living, living dead is het kind dat nog geboren moet worden. Dat kind zal hoogstwaarschijnlijk zonder vader moeten opgroeien.
Jimi Hendrix – Machine Gun (1970)
In het begin van dit 12:39 minuten durende nummer neemt Hendrix de tijd om dit nummer te wijden aan de soldaten in Chicago, Milwaukee en New York. Daar zijn namelijk de Anti-Vietnam War Movements aan de gang. En oh ja, ook wil hij dit nummer toewijden aan de soldaten die in Vietnam aan het vechten zijn.
I’d like to dedicate this one to, uh
The draggy scene that’s going on
All the soldiers that are fighting in Chicago and Milwaukee and New York
Oh yes, and all the soldiers fighting in Vietnam
Dit is niet denigrerend bedoeld, maar simpelweg om de troepen in Vietnam te vergelijken met de “soldaten” in het thuisfront.
Verder imiteert hij met zijn gitaar en zijn band het geluid van een helikopter, bommen en uiteraard een machinegeweer.
Het is geen geheim dat Jimi Hendrix heeft gediend in het leger (van mei 1961 tot juni 1962). Dus veronderstel ik dat hij ook bereid was om te vechten voor zijn land. Desondanks ziet hij de Vietnam War ook als een zinloze oorlog.
Evil man make me kill you
Evil man make you kill me
Evil man make me kill you
Even though we’re only families apart
In het nummer beschrijft Hendrix de wereldleiders als de schuldigen. Zij zorgen ervoor dat de “vijanden” elkaar vermoorden. Vijanden tussen aanhalingstekens omdat ze eigenlijk geen enkel probleem met elkaar hebben. En omdat ze maar een paar families van elkaar verschillen.
The same way you shoot me down, baby
You’ll be going just the same
Three times the pain
And your own self to blame
In de derde strofe zegt hij hoe karma zijn werk zal doen. Als je nu iemand neerschiet, zal je zelf binnenkort ook neergeknald worden. Oorlog is een eindeloos proces waar de moordenaar gestraft wordt door zelf vermoord te worden.
Ik kan nog ontelbare protestsongs over de Vietnamoorlog bespreken. Maar dit zijn de meest bekende en mijn favoriete nummers. Buiten muziek waren er wereldwijd nog allerlei andere protesten: mensen op straat of beroemdheden die openlijk zeiden dat ze niet mee wilden vechten, zoals Muhammad Ali bijvoorbeeld. “I ain’t got no quarrel with them Vietcong”
Over betogingen 